چاره‌های طبیعی و اخلاقی

زنجیر سرنوشت بررسی در روحیۀ برخی اشخاص

برای رفع زیان‌هایی که از این حالات ناشی می‌شود دو راه وجود دارد. یک راه آن طبیعی است و خودکار مثل همۀ چاره‌سازی‌هایی که طبیعت در دسترس موجودات قرار داده است که همان عکس‌العمل است و راه دوم دستورات اخلاقی است که موجب تمرین کردن اشخاص می‌شود، اشخاصی که سرنوشت آنها اصلاح و تعدیل قوا می‌باشد.

نخست این موضوع را دربارۀ فرح مفرط که قبلاً موضوع سخن ما بود بیان می‌داریم. از آنجا که فرح زیاد برای بدن مضر است و اگر ادامه یابد آدمی را زودتر می‌سوزاند و از بین می‌برد دو گونه اثر طبیعی برای جلوگیری آن پیش می‌آید. نخست موضوع ابتذال و عادی شدن است که سبب دلزدگی شخص می‌شود و همین امر او را وادار می‌کند که از ادامۀ آن منصرف شود و روی بگرداند و در نتیجه ادامه زیان‌های آن متوقف گردد.