مقام پریسپری

گلهای راهنمایی جلد اول خداوند و خلقت قدرت خلاقه نورالانوار

در جای دیگری از این کتاب (صفحات 428 الی 440 و در کتاب دینامیسم آفرینش (بیان یازدهم و در جواب سوالات آقای محمودی) شرحی درباره پریسپری یا قالب مثالی گفته شد و به طور خلاصه آن را نیروی سوم یعنی واسطه بین جسم و روح خواندیم، که نه به غلظت جسم است و نه به لطافت روح، بلکه موادی بسیار رقیق و خیلی رقیق‌تر از هواست.

اینجا لازم آمد با شرحی که درباره خلقت مخلوقات بیان شد، بگوییم پریسپری چیست و چه مقامی دارد زیرا آنچه مخلوقات و اشیاء در عالم هست، دارای پریسپری می‌باشند.

البته چون پریسپری و روح برای حواس جسمانی قابل لمس و رؤیت و احساس کردن نیست، ناچار آن را به طورتشبیه بیان می‌کنیم، تا حدودی فهم آن میسر گردد، چنان که برای یک‌ کور مادرزاد که فاقد حسی بینایی، ‌است به هیچوجه نمی‌توان معنی و مفهوم رنگ را تشریح نمود.

هر شیئی که در عالم ملاحظه کنید سایه‌ای یا انعکاسی دارد، به عبارت دیگر نقش آن در عالم منعکس می‌گردد، مثل تصویر چیزی که در آیینه نقش بندد. هرچه در عالم هست سایه یا نقش یا انعکاسی دارد و جایی را اشغال می‌کند. آن محلی که اشغال می‌کند و آن انعکاسی که در عالم دارد، به پریسپری موسوم است و به همین خاطر است که آن را «قالب» می‌گویند، چون نقش بدون کم و زیاد عین خود جسم است.