تکمیل دیباچه
مثالی می زنم تا مقصود این کتاب بر شما روشن گردد.
می گویم کسی که به یک کارخانه وارد می شود اگر اطلاع از قواعد علم مکانیک نداشته باشد تمام ماشین ها در نظر او عجیب و اسرارآمیز و پر از مشکلات و پیچیدگی جلوه کند، به هر کدام نگرد شگفتی های نوینی در آن بینداز هیچ یک سر در نیاورد و هزاران مشکل حل نشدنی در نظرش مجسم گردد. اما شخص دیگری که آشنایی به قواعد علم مکانیک داشته باشد هرگاه به کارخانه جدیدی رود اسرار تمام ماشین ها در نظر او تا حدی روشن و حل است. حتی از مشاهدۀ ماشین هایی که تاکنون ندیده تعجب نمی کند و تا حدی از کارشان با خبر است زیرا قواعد کلی را در دست دارد. با این برهان معلوم شد که هرگاه بشری از مکانیک آفرینش اطلاع نداشت هزاران اسرار عجیب و حل نشدنی در نظرش مجسم گردد. این همه فلسفه های طولانی و ضد و نقیض و پر پیچ و خم که بشر، طی قرون ممتد بهم یافته است نشانی از حیرت در پیشگاه جزییات این کارخانه و عدم دسترسی به قواعد کلی مکانیک عالم است.
هنگامیکه قواعد اساسی را بدست آورد و تا حدی به این علم آگاه شد دیگر از مشاهدۀ بسیاری امور و اسرار مختلف که ظاهراً با هم تفاوت دارند در شگفت و تحیّر و بلاتکلیفی نمی ماند و همه آن ها را تا حد امکان تحت آن قواعد کلی و روشن در می یابد.
اینست فایده اساسی مکانیک آفرینش که بنا به مشیت یزدان باید مکتب دنیای پیشرفته و مترقی یعنی دنیای فردا باشد.
بدون اینکه از کتاب تعریف بیجا و مبالغه آمیز کنیم فهرست برخی مطالب آن را به نظر شما می رسانیم.
خدا و حقیقت- شناسایی یزدان- صفات یزدان- وحدت طبیعت و خدا- از وحدت به کثرت- اصطلاحات عرفا و فلاسفۀ قدیم و معایب آن ها- علت و معلول یعنی چه- رب الانواع- هر که خود را شناخت خدا را شناخته- منبع و منشا حواس بشر- تفسیر آیه نور-
روح و حقیقت آن- روح چیست و چه می کند؟- دلیل وجود روح- قل الروح من امر ربی یعنی چه- روح و پرتو و تراوش او- روح، فکر، عقل، علم و مقام آن ها- کیفیت حرکت بدن بوسیله روح- جلوۀ روح- روح هرگز نمی میرد- روح رشد نمی کند- صحبت بین ارواح- قرب و بعد در روح نیست- چگونگی خرابی بدن و تأثیر آن در روح.
عالم وجود- وجود و عدم یعنی چه- عالم ابتدا و انتها ندارد- ابتدا و انتها یعنی چه- چیزی در خارج نیست- نیستی نبوده و نخواهد بود- قدیم و حادث- عالم انبساط ندارد- تشبیه عالم- انکار نظام عالم نادانی است- کن فیکون- دخالت بشر در عالم.
مکانیسم آفرینش- بشر باید در خلقت بیندیشد و رازهای آن را کشف کند- تفاوت دستگاه مکانیکی مغز افراد بشر- تفاوت و اختلاف در تمام شؤون خلقت- بر حذر داشتن از تعصب و خرافات- انواع مخلوقات- مخلوقات در حکم ماشین های خلقت اند- وضع روح و بدن و شباهت آن به رادیو و برق- موضوع تفکر- خرابی بدن چیست- مرگ چیست- عمل جراح و طبیب- زنده نگاهداشتن مرده- اگر آدم مصنوعی به طرز صحیح بسازند با روح کار می کند- ماشین بدن و اسرار آن- دستگاه های گوناگون- بررسی در تفکر- حواس 21گانه – بحثی با دانشمندان مادی دربارۀ روح- دلیل وجود روح- خواب و رادیو- آیا روح می میرد- سلامت تفکر- عدم تساوی در خلقت و علت حقیقی آن- اهمیت سلامت- ماشین جوجه گیری- انسان ساختگی- ورزش و پرورش و مقام آن- اخلاق چیست- مسئولیت چیست؟- علت اختلافات خلقت- قاعده کلی.
مکان- حل مشکل زمان و مکان- بعد کدام است و چند بعد داریم؟ متر و سایر واحدها میزان های نارسائی هستند- بعد اشیاء در تغییر است – علت تغییر دائمی بعد اشیاء - آیا میزان ثابتی برای سنجش هست؟- تغییرات کلی و جزئی در بعدها- تزلزل در امری که ثابت می پنداشتند- بعد چهارم واقعی کدام است- بعد تخریبی.
زمان- زمان چیست؟- بعد زمان- زمان حقیقت ندارد- زمان قراردادی- چگونه محاسبۀ زمان ممکن نیست- زمان ثابت کنندۀ غیر ثابت- آلت فرض زمان متغیر است- حوادث به هم پیوسته- موضوع ایام و ماه ها و اختلاف بشر در آن- شب و روز و فصول- سنجش روز و شب.
موجودات- هلاک در بین نیست، تغییر شکل است- جسم از بین نمی رود- تغییرات مواد درعالم- هیچ چیز از هیچ بوجود نیامده و هیچ نمی شود- شیئی کدام است- طبیعت و ماوراء الطبیعه- هر کسی طبیعت را طوری می بیند- موجودات عالم چیستند؟
بدن انسان- مطالعه در بدن- خودشناسی- تجزیه انسان، جسم، روح، پریسپری- تفاوت جسم و روح- فرق زنده و مرده- ماشین بدن و دستگاه های آن- بشر از تمام مواد زمینی درست شده- درجات انجام یک عمل در بدن- اهمیت سلامت بدن- چه کنیم تا حواسمان خوب کار کند-تأثیر هوا در بدن- تغییرات جسم بشر- عمل جراح و طبیب- غربال بدن برای چیزهای مفید- دخالت بشر در عالم- انسان مصنوعی.
حواس- تقسیم بندی حواس- حواس آشکار و پنهان- بشر همۀ حواس را دارد منتها از برخی بی خبر است- مقایسۀ حواس در انسان و حیوان- عدم توجه به حواس- سلامت بدن و تأثیر آن در حواس- نزدیکی حواس به یکدیگر- ضعف حواس- تفاوت اهمیت حواس- حس ذائقه- حس شامه- حس ناطقه- ناطقه در حیوانات- حس شنوائی- حس بینائی- حس لامسه- حس شهوت و شقوق و انواع آن- حس عشق و محبت و جذبه- عشق به پروردگار و جنبه های مختلف آن- عشق به خویشاوندان- انس و الفت- عشق به علم و دانش- عشق به جاه و مقام- عشق به مادیات- حس اتحاد- خواستن و میل- حس مغناطیس- تقویت قوای سیاله- معالجه روحی- خداشناسی و حس آن- حس اتصال و آشنائی به عالم لایتناهی- حس تفکر- شعور و درک- فرق فهم و درک- فکر آلت فرض زمان- سلامت تفکر-تغییر دائمی فکر- قضاوت و داوری- غرور و تکبر- انواع علم- حس تخیل- حس اراده و اختیار- حس قدرت و توانائی و اجرا- حس وجدان و مسئولیت- صفات خوب و بد- حس حافظه- تبلیغ و نصیحت- هنر چیست- خاصیت یادآوری حافظه-حس الهام- تمرین کلی برای تقویت حس الهام- تمرین تلپاتی یا قوۀ انتقال فکر به دیگران- حس روشن بینی- تمرین روشن بینی- دیدن گذشته و آینده- حس تعادل- حس عکس العمل و دفاع- انتقام و کینه- شهامت، شجاعت، صبر، پایداری- حس انتقام شخصی- غم و گرفتاری چیست؟- امیدواری- ترس- حس خستگی و خواب و رؤیا- انواع خواب- خواب دیدن چیست؟- چگونگی دیدن خواب های صحیح- ارتباط شخص خوابیده با محیط اطراف خود- خطر بیدار کردن بغتتی – رؤیای صحیح. ورزش حواس – ورزش و پرورش حواس- ترقی حواس بشر- ترقی فکر بشر- جهان مترقی فردا- تغییرات جهان- وجود حواس طبیعی است.
تفاوت موجودات- علت عدم تساوی عالم خلقت- عقول تفاوت ندارند- تفاوت مغز افراد بشر- همۀ افکار بالاخره در یک سطح قرار می گیرد- آیا روح در سنین مختلفه تفاوت دارد؟- فرق دانشمندان ونادان در استنباط مطالب- موضوع تکامل چیست؟.
هدایت- هدایت بشر به نور یزدانی- صراط مستقیم- وحدت بین مکتب های مختلف-
مادیت- فرق مادیون و موحدین- شعور اشیاء - چرا بشر در شعور اشیاء مردد است-
مرض و مرگ- چگونگی مریض شدن- میکروب چیست؟- انواع امراض و اصل آن ها- مرض و اصل آن- مرض محلی یا عمومی حواس- چگونه معالجه صورت می گیرد- بی حسی مصنوعی مرگ چیست؟- چگونگی زنده نگاه داشتن مرده- فرق خواب و مرگ.
مطالب فلسفی- کلید فهم حقایق قبول نکردن اول است- کیفیت فهم محدود و نامحدود- اخلاق چیست؟- مسئولیت چیست؟- غرور و تکبر- تصادف و غفلت- عقول ده گانه معنی ندارد- بهشت و حقیقت آن – مسئله خلود- نابغه و سوپرمن کیست؟- طبقه بندی در مواد زمین.
علم و فلسفه- مقایسه فلسفه قدیم و جدید با حکمت نوین- پیروی از آخرین مکتب فلسفی جهان- راه دانش مسدود نیست- به چیزهای خوب احتیاج داریم- الزام به قبول سخنان نیکو- باید حرف صحیح گفت- حکومت عقل- قاعدۀ قبول یا رد یک مطلب- هر چیز محتاج دلیل است- دلیل ندانستن و عجز بر همه چیز جاری است- عدم قدرت تجزیه در علم- الفاظ اصطلاحی که حقیقت ندارد- امکان اشتباه دانشمندان- علم نمره بندی حقایق بسیط است- علت تکرار در کتاب.