48- هشتم - حس حس وجدان و مسئولیت

حس وجدان و مسئولیت - این حس قبل از عمل و در حین عمل و بعد از عمل از انجام کار بد نهی و ملامت و به انجام عمل خوب تشویق و تقدیر می‌کند.

اثر آن نگهداری تعادل اخلاقی و وادار کردن اشخاص به انجام عمل خوب و دور نگاهداشتن از بدی است. این حس قبل از عمل و در حین عمل و بعد از عمل از انجام کار بد نهی و ملامت و به انجام عمل خوب تشویق و تقدیر می‌کند.

قبل از انجام عمل با صدای رسا ابلاغ می‌کند که به این کار مبادرت مکن زیرا عاقبت پشیمانی خواهی کشید. در حین عمل نصیحت می کند که ای عزیز تا دیر نشده باز گرد و شخص را سرزنش می‌نماید. پس از انجام پشیمانی بار می‌آورد که دیگر تیر از کمان گذشته وپشیمانی سودی ندارد ولی در آتیه این گونه اعمال تکرار نشود.¹

صفات خوب مانند راستگویی، مهربانی، انفاق، ترحم، دستگیری و غیره جزء این حس است. حجب و حیا از آثار فعاله این حس قبل از انجام عمل و خجلت از آثار آن بعد از ارتکاب عمل می‌باشد.

آلودگی به صفات بد مثل مردم آزاری و مال مردم خوری دلیل نقص همین حس است.

فضیلت عبارت از پیروی وجدان است.

پرهیزکاری نیز خودداری از اعمالی است که وجدان آن را نهی می‌کند خواه مادی خواه معنوی.

• دیدگاه ها