کوتاهی دامنه علم

دینامیسم آفرینش بیان هفدهم - قدرت بالغه یزدان اشتباه پیشینیان در موضوع خداشناسی
کوتاهی دامنه علم
فرضیه عالم برطبق نظریۀ بطلمیوس که تا قرن هفدهم میلادی یگانه فرضیه قابل قبول شناخته می‌شد

فکر و علم آنها محدود بود و نمی‌توانستند به غیر از بسیط خاک (کرۀ زمین) که مسکن آنها بود چیزی فرض کنند و زمین را مرکز عالم می‌دانستند و خیال می‌کردند عالم همین است و جز این نیست و هرچه در جهان هستی وجود دارد برای همین کرۀ خاک و ساکنین آن ساخته شده و اگر خورشید و ماه و ستارگان وجود دارد تمام وسائلی است که موجودات زمین را بپروراند و راهنمای زندگانی و مایۀ حیات آنها باشد.
در نظر آنها بین مخلوقات عالم، بشر افضل موجودات بلکه خلقت زمین و آسمان به خاطر وجود او بوده است، همه چیز برای او و به خاطر او ساخته شده و حتی آفتاب و ماه و سیارگان و ستارگان برای زمین و بالاخره برای خاطر اشرف مخلوقات یعنی بشر است.

کوتاهی دامنه علم
 زمین در مرکز عالم واقع شده است. این نظر قدما است که توسط هیئت بطلمیوسی تا سیصد سال پیش اصل تخلف‌ناپذیر تلقی می‌گردید و هر کس با آن مخالفت می‌کرد تکفیر می‌شد. گراور بالا از کتاب Harmonica Macrocosmica یعنی هم‌آهنگی عالم بزرگ به قلم ا. سلاریوس A. Cellarius که در سال 1660 میلادی در آمستردام چاپ شده گرفته شده و سیستم بطلمیوس (قرن دوم میلادی) را مجسم می‌کند

چون در نظر آنها بشر مرکز و مقصد موجودات بشمار می‌رفت طبیعی است که منظور خلقت را فقط آفرینش بشر می‌دانستند. آنها متوجه نبودند که این همه مخلوق در عالم وجود دارد که بشر اصلا از کار آنها بی‌خبر است مانند اتم و میکروب و انواع مخلوقات بینهایت کوچک و همچنین کرات وکهکشان‌ها و سحابی‌ها و موجودات بینهایت بزرگی که دوربین‌های عظیم نجومی امروز توانسته‌اند ذره‌ای از آن‌ را کشف کنند و بسیاری چیزهای عظیم‌تر و عظیم‌ترکه هنوز بدان پی نبرده‌اند.

بدیهی است که بشر از کرۀ زمین استفاده می‌برد و موجودات این زمین برای بشر نیز هست ولی تمام عالم لایتناهی تنها برای بشر نیست و نکته‌ای که قدما در آن اشتباه می‌کردند همین بود که زمین و عالم زمینی را با عالم لایتناهی اشتباه می‌کردند.
متأسفانه هنوز هم نظیر این اشتباه در برخی افراد بشر وجود دارد که عالم لایتناهی را با کرۀ زمین یا منظومه شمسی اشتباه می‌کنند. به نظر آنها آن مبدائی که فرض نموده بودند شروع به خلقت عالم نمود (مقصود آنها از عالم فقط زمین و آسمان های اطراف آنها بود) و آفرینش و فیض و افاضۀ آن از اینجا شروع گردید.