نتیجه این فصل

دینامیسم آفرینش بیان نهم - تکامل یعنی چه

در فصلی که راجع به عبث بودن عالم صحبت به میان آمد این طور گفته شد که چون عالم خودش در خودش است قابل تکامل نیست و از آنجا که تکامل ندارد فایده و غایتی بر آن تصور نتوان کرد. از این‌رو باید آن‌ را عبث دانست. لیکن حقیقت این طور نیست و آن چه درباره عبث بودن گفته شد چنان که گذشت به‌منظور روشن‌شدن ذهن و جلب توجه بوده است و ذکر این مبحث از آن لحاظ بود که هرگاه شبهاتی در فکر اشخاص پیدا شود و نتوانند حل کنند به‌وسیله ‌عرضه داشتن آنها و جوابی که داده شده رفع گردد.

نتیجه این فصل
لازمۀ وجود خداوند وجود عالم است عکس فوق سحابی بزرگ مارپیچ را که در دب اکبر است نشان می‌دهد

حقیقت این است که قدرت یزدان که توانا و قادر و فعال و قیوم است اصولاً نمی‌تواند متوقف بماند و دائماً بدون لحظه و آنی درنگ در حال فعالیت است. از طرف دیگر قدرتی که تراوش نداشته باشد و عالمی به وجود نیاورد نتوان آن‌ را قدرت مطلق نامید. لازمه وجود خدا وجود عالم است. اگر این تشکیلات که موجود است نباشد نه قدرتی خواهد بود و نه تجلی و تراوش و نه کسی است که او را بشناسد و نام گذارد.
پس دیدید که موضوع فایده و غایت به آن معنی که در امور دنیوی و نسبی می‌پندارند نبود. فایده همین است و غایت آن همچنین است که باید این طور که هست باشد چون نمی‌تواند غیر از این باشد. این طور است و غیر از این نیست. یک چنین فعالیت تعطیل‌ناپذیری که آنی توقف برای آن تصور نتوان کرد چگونه عبث تواند بود؟ آیا فکر نمی‌کنید؟