سخن از کیست؟

اینجاست که جبر خلقت معلوم می‌گردد و این که قرآن مجید می‌فرماید: و ما رمیت اذ رمیت و لکن الله رمی (یعنی این که به انداختن تیر اقدام کردی تو تیر نینداختی بلکه خدا انداخت. (الانفال، 17)) یعنی چه، درواقع این نیروی یزدانی نورالانوار است که به وسیلۀ بشر کار می‌کند. این نطق که انسان از گلو و حنجره و دهان خود خارج می‌سازد درست است که به ظاهر از دهان او بیرون آمده اما نیرو از جای دیگر است و همان اشعۀ نورالانوار است که چنین قدرتی به مغز داد و سپس حنجره و دهان و لب‌ها را نیرو بخشید و آن را به حرکت انداخت و فکر را مجهز کرد و به کار افکند تا از مجموع آنها نطق پدید آید. نطق به ظاهر از بشر است اما در باطن از او نیست. ناظر به همین مطلب است که حافظ شیرازی علیه‌الرحمه فرماید: در پس آینه طوطی‌صفتم داشته‌اند / هرچه استاد ازل گفت بگو می‌گویم.

• دیدگاه ها