مکارم اخلاقی

زنجیر سرنوشت بررسی در روحیۀ برخی اشخاص

مثلاً سخاوت، دوری از خست، اعمال خیر، بذل و بخشش به‌جا و گذشت و امثال آن در حق کسی گفته می‌شود که در مقابل ثروت و خواسته متین باشد و مال و دارایی او را به جادۀ افراط نیندازد زیرا یکی از آثار فرح مفرط از اموال دنیا این است که سخت به آن بچسبد مبادا از چنگش بگریزد و حالت سکر و فرحی که از آن یافته کسر گردد، لذا خست می‌ورزد، گذشت ندارد، سخت‌گیری می‌کند، بخل می‌ورزد و حتی از خود نیز مضایقه می‌کند و اینها در اثر تمرین‌های غلطی است که او را آنچنان ساخته و سرنوشت او را به آن راه انداخته است.

نکتۀ دیگر این است که وسائل سرگرمی و فرح‌زا با افراط و خروج از تعادل اگر وجود انسان را تسخیر نماید وی را از سایر وظایف اصلی آفرینش باز می‌دارد. به این لحاظ است که در همۀ ادیان بشر را از اشتغال غیر متعادل به امور مادی منع کرده‌اند. قرآن مکرر می‌فرماید: «اموال شما و فرزندان شما وسائل سرگرمی در دنیا و دشمن شما هستند که شما را از راه خدا باز می‌دارند.» گاهی نیز این وسائل را به نام شیطان می‌خواند که بازدارنده از عبادت و معنویات است.