نامحدود بودن دانش
هرگاه به پیشرفت علوم و تاریخچه فکری بشر مراجعه کنیم میبینیم علم هرگز حدودی نداشته است و هر چه را بشر زمانی حدود میپنداشت بعداً متوجه شده که حدود نیست یعنی حدود فرضی او پاره و وسیع شده است.
مثلا زمانیکه آتش را شناخت قدرت آن را محدود به گرم کردن او و پختن غذاهایش میدانست و هیچ فکر نمیکرد روزی برسد که آتش با آب دست همکاری دهد و بخاری تولید کند که از قدرت آن هزارها تن در روی ریل ها حرکت نماید و یا کارخانههای عظیم از آن به گردش افتد. برق آسمان را میدید و پی برده بود که برقی هست ولی نمیدانست روزی به اسرار این برق متوجه شده خواهد دانست نیروی آن را قدرت نامحدودی است.
همین طور است سایر قوا و نیروها که روز به روز فکر بشر درباره آنها تغییر کرده و شکافته و وسیع شده است.
چون در جای دیگر کتاب درباره جریان بیابتدا و انتهای دانش سخن گفته شده در اینجا فقط میگویم که همین محدود نبودن دامنه دانش و پیشرفت علم دلیل بر نامحدود بودن عالم است و نشان میدهد که یک قدرت علمی بیپایان در عالم وجود دارد که جریان دانش در عالم وابسته به آن است.
این سیر و ترقی فکری بشر متدرج است ولی امری قطعی است چنان که درباره همین موشکها که به کره ماه ارسال میشود در حدود 15 سال قبل نشریهای از طرف مجله (سیانس) اوی در فرانسه به نام آسترونوتیک1 منتشر شده بود که در آن عدهای دانشمندان درباره مسافرت فضایی مقاله نوشته و همگی با دلائل علمی محکم زمان استدلال کرده بودند که مسافرت به ماه و سایر کرات از لحاظ علمی امکان ندارد و اکنون میبینند که حدود پاره شده و همان غیرممکن تصوری صورت ممکن به خود گرفته است.
حدود خداشناسی نیز مشمول همین قاعده بوده و بهصورت ابتدایی و ساده جلوهگر شده و اکنون به کمک علم وسعت گرفته و دامنه وسیع آن آشکار شده و مسئله نامحدود پیش آمده است.
پانویس ها
- Science et Vie: Astronautique