طرز تحقیق
در اینجا لازم است نکتهای را تذکر دهم که در هر امری ولو تحقیق علمی یا اخلاقی یا فلسفی در عین استواری عزم و قدرت تصمیم بایستی قلب رقیق داشت یعنی از خشونت و آزار ولو به عنوان علم خودداری کرد. نه مانند کسانی که حیوانات را زنده تشریح میکنند یا در تبلیغ اخلاقی خشونت و سرزنشهای تند به خرج میدهند. مخصوصاً این درس عبرتی است برای آن دانشمندان که به خاطر تحقیقات علمی موجودات را زنده زنده تشریح مینمایند یا در معرض شوکهای برق و آزارهای مختلف قرار میدهند. آیا اینها قلب آهنین دارند و رقتی به حال حیوانات بیگناه که حق حیات در دنیا دارند نمیکنند.
البته اینها مدعی هستند که موجودات کوچکتر را باید فدای مصالح بزرگتر بشر و عالم ساخت. این درست است ولی بایستی بکوشند همان نتیجه را با طریق دیگری بگیرند که موجب آزار حیوانات بیگناه و بیدفاع نشوند.
وحدت چون همۀ موجودات را دوست میدارد این عمل را شایستۀ انسانیت نمیشمارد.
تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال.