زحمت راه زندگی است

گلهای راهنمایی جلد دوم نومیدی خطا است حیات توأم با فعالیت و فعالیت توأم با سختی است

قاعده‌ای که در بالا بیان گردید عمومیت دارد و در تمام امور صادق است. اصولاً فشار و زحمت راهی برای آموختن طریق زندگی است. فرض کنید شخصی در یک اطاق نشسته و تمام وسائل زندگی برای او از هر حیث فراهم است و هرچه می‌خواهد در دسترس او است. این شخص چه چیزی می‌آموزد و به کجا خواهد رسید؟

اصولاً خاصیت این بشر چیست؟ چنین فردی تنها خاصیتش خوردن و خفتن است. نه فایده‌اش به دیگران می‌رسد و نه به خود سودی می‌رساند. یک چنین زندگی به این راحتی فرضی چه خواصی خواهد داشت؟ آیا می‌توان نام آن را زندگی و نام چنین شخصی را زنده گذارد؟