رنج و سختی برای درک مطالب

گلهای راهنمایی جلد دوم نومیدی خطا است سختی برای ازدیاد معلومات است

یکی از علل سختی که بر بشر وارد می‌آید این است که دنبال مطالب برود تا بر معلومات او اضافه شود و دانش وی وسعت گیرد. اگر سختی نباشد معلوماتی در بین نخواهد بود.

مثلاً بیماری برای خود انسان یا برای اطفال او پیش می‌آید که او را به رنج و دوندگی وامی‌دارد و ناچار است به پزشک مراجعه کند و دارو تهیه نماید. نتیجۀ این فشارها چیست؟ نتیجه آن است که اولاً متوجه اصول بهداشت می‌شود و می‌فهمد که در اثر چه چیزی بیمار شده و چه کاری باید انجام دهد تا از ابتلاء به آن بیماری مصون بماند و به این ترتیب قسمتی از رموز بهداشت را یاد می‌گیرد. احتیاط می‌کند و خود و خانواده‌اش را از آن امور زیان‌آور محفوظ می‌دارد.

در مقابل آن سختی بیماری، به معلومات او افزوده شده و مجهز برای حفظ خود و عائله و اجتماع در مقابل ابتلائات و ناراحتی‌های بعدی است. ثانیاً می‌فهمد که مثلاً برای بیماری اسهال یا سرماخوردگی چه داروهایی مفید و چه غذاهایی سودمند و کدام مضر است. اگر این سختی‌ها نمی‌بود چنین معلوماتی هم به دست نمی‌آمد.