سختی در تمام مراحل خلقت هست

گلهای راهنمایی جلد دوم نومیدی خطا است سختی از لوازم نیل به مقصود است

سختی تنها منحصر به انسان یا حیوان نیست. این جزء لازمه زندگی است که سختی باشد. دانۀ یک گیاه که در زمین می‌ترکد برای این که معبری به سوی هوا باز کند و از آفتاب بهره برد چه رنج‌هایی تحمل می‌نماید و چه سختی‌ها می‌بیند و چقدر موانع از سر راه خود برمی‌دارد.

فضولات شکم حیوانات که شما آن را مرده و بی‌روح می‌پندارید پس از آن که آن همه فشار در آنجا دیدند وقتی به زمین افتاده و تبدیل به کود گردیدند آنجا هم سختی‌هایی تحمل می‌کنند منتها از نوع دیگر. وقتی شیره و عناصر آنها به ساقۀ گیاه رفت باز هم رنج می‌بیند اما به طرزی غیر از آنچه که قبلاً بود. شاید این نوع فشار از همه سخت‌تر باشد زیرا ناچار است از یک ساقۀ باریک عبور کند ولی چون جسم خودش نسبت به سابق لطیف‌تر شده فشار آن هم لطیف‌تر است. بشر فقط خود را می‌بیند و می‌خواهد همه چیز را با وضع فعلی خود قیاس نماید. این است که از درک معلومات جدید محروم می‌ماند.