سختی‌های بزرگان

گلهای راهنمایی جلد دوم نومیدی خطا است فلسفه کلی گرفتاری‌ها
یکی از قواعد جهان این است که در هر کاری تا زحمت نبرید پاداش نمی‌گیرید. این ماهیگیران هم تا زحمت طاقت‌فرسا بر خود روا ندارند زندگی خود و عائله خویش را فراهم نمی‌کنند.

توجه و تدبر در بیوگرافی بزرگان این حقیقت را بر ما ثابت می‌دارد. در زندگی هر طبقه از مشاهیر و نوابغ و افراد شاخص اجتماع بنگریم این مطلب دیده می‌شود.

هرگز سراسر زندگی آنها توأم با موفقیت و پیروزی ظاهری نبوده بلکه هرکدام مراحل سخت و ناراحتی‌های زیاد و فشارها دیده‌اند تا به منظور خود رسیده‌اند. البته این امر با تقدیر منافات ندارد و کسانی که تقدیرشان رسیدن به این توفیق بوده آن را با زحمت و رنج به دست آورده‌اند. آنان که سرنوشتشان با آن موافق نبوده یا اصلاً در آن مسیر نیفتاده و به خیال انجام آن رشته کار نبوده‌اند یا این که مقدماتی را به طور ناقص انجام داده‌اند شکست خورده‌اند.

بنابر این کوشش و تحمل سختی و رنج برای همه لازم است زیرا برای آنها هم که مقدرشان رسیدن مطلوب است تحفۀ پیروزی را در سینی طلا نمی‌گذارند و دودستی تقدیمشان نمی‌کنند بلکه بایستی آن را با رنج به دست آورند.

آری بزرگان در دنیا سختی‌های فوق‌العاده کشیدند، رنج‌ها بردند و زندگی آنها با کمال مرارت و سختی گذشت.