فلسفه کلی گرفتاری‌ها

این را باید دانست که علت واقعی گرفتاری‌های بشر آن است که چون بشر جزئی از کل عالم و قطره‌ای از دریای وجود است چون آن کل به مقداری بی‌نهایت کار می‌کند که جزء تحمل آن را ندارد و ذره قدرت تحمل فشاری را که بر کل وارد می‌شود دارا نیست لذا به او سختی وارد می‌گردد. این است که قدرت به طرف هر کس برود سختی او بیشتر است.

هرچه مقام شخص بالاتر باشد سختی بیشتر را تحمل می‌کند چنان که در مثل گفته‌اند: هر که بامش بیش، برفش بیشتر. فشاری که بر یک حاکم یا استاندار وارد می‌شود از یک کارمند جزء اداری خیلی بیشتر است. فشاری که بر یک کرۀ بزرگ وارد می‌گردد از یک کرۀ کوچک بیشتر است. این است قاعدۀ عمومی عالم و به همین دلیل است که گفته‌اند:

البلاء للولا: سختی‌ها برای دوستان است که توضیح آن خواهد آمد.

• دیدگاه ها