مخلوقات نامطلوب

گلهای راهنمایی جلد دوم وحدت در جان و در جهان
در مقابل گل و لاله‌های زیبا، بشر، خار و خس را بی‌فایده می‌پندارد در حالی که آنها هم به جای خود لازم و واجب هستند. اینجا منظره‌ای از گیاهان و خار و خس‌ها و حیوانات صحاری را نشان می‌دهد که وجود آنها برای دنیا لازم است. هر کدام عالمی برای خود دارند.

 

گل‌های زیبا و درخشان بهجت‌انگیز و پروانه‌های خوشرنگ چنان آدمی را به نشاط می‌آورد که این شخص را به فکر تجاوز و صید حشرات یعنی جواهرات عالم طبیعت انداخته است.

در مقابل این گل‌ها و لاله‌ها و نمایش‌های دل‌انگیز می‌پرسم آن خار و خس‌ها و موجوداتی که بشر نامطلوب می‌خوانند مانند مار و افعی و عقرب و سایر چیزهایی که بشر از آن ناراحت است آیا خالق آنها بشر است یا آنها را هم خداوند قادر متعال یا به قول طبیعیون طبیعت (در اسم مناقشه نیست) خلق فرموده است؟ آیا اینها مخلوق بشرند و آنها مخلوق خدا؟

اگر بگوییم اینها خلق‌شدۀ به دست بشر هستند امری علی‌حده است. در این صورت دو نیروی خلاقه قائل شده‌ایم و اگر بگوییم همه را خداوند تبارک و تعالی خلق کرده، می‌دانیم که یک نیروی واحد است و همه لازم و ملزوم یکدیگر بوده‌اند و همه درست و صحیح و موزون است و در خلقت هر یک از آنها فایده‌ها و مصلحت‌های بسیار موجود بوده است.

در نظر بشر برخی مخلوقات زیبا، و برخی زشت هستند و زشت‌بینی یا در اثر لطمه احتمالی است که شخص از آن موجود در نظر خود مجسم می‌کند و زیان موجود را در نظر می‌گیرد، مثل ترسی که از عقرب و مار دارد و این گونه زشت‌بینی در اثر خودخواهی است. یا در اثر مقایسه پدیده‌های خلقت با سلیقه خویش است کما این که این میمون را با این که در عالم خود زیبا است زشت می‌انگارد. اما باید دانست قضاوت ناقص بشر ملاک قضاوت قاطع عالمی نتواند بود.