عالم از علم خداست
مگر عالم از علم خدا ساخته نشده است (عالم و علم هم با هم وجه اشتراک و مناسبت لغوی دارند که جای بحث آن نیست) چیزی که محصول علم باشد عین آن علم است. چنان که کارخانۀ برق که محصول علم نظری الکتریسیته است، در حقیقت خود آن علم به شمار میرود و از آن جدایی ندارد. پس محصولات دانش الهی از خود دانش او تفکیک ندارند و اگر قائل به تفکیک و جدایی شویم، در توحید خلل وارد میآید و این نکته نیز روشن و در علوم اسلامی به قدر کافی اثبات شده که صفات حضرت باری عین ذاتش هستند و از او جدایی ندارند، و علم که یکی از صفات پروردگار دانا است عین ذات اوست. پس میتوان گفت محصول علم باریتعالی عین علم او و علم او عین ذات اوست. با این مقدمات که جزئی تخلفی از نظر حقیقت ندارد روشن است که عالم و مخلوقات که محصول علم یزدان بیهمتا هستند عین ذات اویند. این همان مطلبی است که در قرآن کریم به عنوان نزدیکتر از رگ گردن بودن بیان شده است. پس ملاحظه کردید که لغت کفر و توهینی نبود.