وسایل و راه‌ها

گلهای راهنمایی جلد دوم دل چیست و خانه کیست فداکاری در راه دوست
عکسی از حضرت مسیح (ع) بر روی صلیب آن طور که عیسویان اعتقاد دارند. (تابلو از روبنس، نقاش مشهور)

شخصی که به قصد سفر به دیار معینی از راه‌های طولانی طی طریق می‌کند، در این راه از وسائل مختلف و مرکوب‌های مختلف استفاده می‌کند، یکی با اتومبیل می‌رود، یکی با هواپیما، دیگری با جت، یکی هم با گاری و الاغ. در این راه ناچار است غذا بخورد و بیاشامد، وظایف حیاتی خود را انجام دهد و خلاصه هر کاری را که یک بشر می‌کند به جا آورد. اما همۀ این اعمال مختلف فروع و وسیله‌هایی است. خوابیدن شب در هتل‌ها یا کاروانسراها، خوردن غذا. تجهیزات و غیره همه وسائل است و مقصد همانا رسیدن به آن شهری است که در نظر دارد. وقتی هم که به آن شهر رسید. تمام آن وسائل و فروع و اعمالی را که در ضمن راه انجام داده محکوم نمی‌کند. تخطئه نمی‌نماید، بد نمی‌شمرد و نمی‌گوید که چون این کارها با رسیدن به شهر رنگ دیگر دارد همه بد بود. بلکه همه را لازم و واجب می‌شمرد. زیرا وسیلۀ انجام هر کاری مثل خود آن کار عزیز و محترم است.

پس آنچه ما در راه رسیدن به دوست و معشوق حقیقی انجام می‌دهیم، همۀ راه‌هایی که در طریق (الیه راجعون) به جا می‌آوریم محترم و عزیز است و دیگر تفاوتی بین حقیقی و مجازی باقی نمی‌ماند. آیا سخن من روشن و روشن‌کننده نیست؟