عاشق و معشوق
عاشق کیست و معشوق کدام است؟ آیا فکر نمی‌کنید آن کسی که پدیدآورندۀ همۀ غوغاهای عالم است و این عشق را به وجود آورده تا خود عاشق و مشتاق نباشد این اثر به وجود نمی‌آید. از خود نمونه گیر. تا به کاری شوق نورزی آیا در پی انجام آن خواهی رفت؟ پس پدیدآورندۀ آفرینش عاشق بوده است و عشق عظیم او به پهنای عظیم عالم وجود است. معشوق کیست؟ همه عالم. در عین حال همه عالم معشوقند و چون خود عالم نیز عشق سیر به سوی کمال و هستی دارد، خود نیز به نوبۀ خویش عاشق است و معشوق او معبود لایزال. پس خدا و عالم هم عاشقند و هم معشوق.