کوشش در امر خیر
مثلاً شما برای کمک به یک فقیر از منزل خود بیرون میروید، غذا و وسایل تهیه میکنید، زحمت میکشید بر خود رنج روا میدارید تا محل او را مییابید ولی او در آنجا نیست و شما او را ملاقات نمیکنید. درست است که کار شما ظاهراً به هدف نرسیده ولی شما اجر کار خود را بردهاید. زیرا ارزش در قدمهایی است که برداشتهاید و کارهایی است که کردهاید ولو ظاهراً به هدف نرسیده باشد و چون برای امر خیر وقت صرف کردهاید وجدان باطنی (پریسپری) شما هم راضی خواهد بود.
برعکس شخصی برای انجام یک عمل زشت مثلاً دزدی مقدماتی فراهم میکند و تمام وسایل را انجام میدهد ولی تیرش به هدف نمیخورد و موفق نمیشود. چنین شخصی در نظر وجدان و حقیقت، مسئولیت دارد ولو اینکه موفق نشده باشد. علت این است که هم در این مورد و هم در مورد بالا حصول نتیجه از اراده او خارج بوده و اراده او و تمریناتی که کرده در تهیه وسایل مبنی بر انجام نیّت خود وی بوده، لذا باید نتایج این نیّت به او برسد.