اهمیت اصطکاک

زنجیر سرنوشت بررسی دربارۀ حرارت و برودت یک نظریه

گفتیم که اصطکاک و حرکت است که حرارت را در زمین حفظ می‌نماید. این موضوع امری است مشهود و آزمایش شده که غیر قابل انکار است. دو سنگ را وقتی به هم زنند از آن آتش برمی‌خیزد و مخصوصاً وقتی که محکم و با صلابت باشد مثل سنگ چخماق این خاصیت آتش‌زنه شدید است. اگر در میان سنگی سوراخی تعبیه کنند و چوبی را در آن محکم بگردانند چنان ایجاد حرارت می‌کند که اگر پوشالی در آنجا باشد آتش می‌گیرد. این کاری است که پدران اولیه ما برای ایجاد آتش کشف کرده بودند. اگر محکم دست خود را بر یک شیئ صیقلی بمالیم و این مالش را ادامه دهیم چنان حرارتی تولید می‌شود که طاقت ادامۀ آن را نخواهیم داشت.

سنگ‌های آسمانی وقتی به جو زمین وارد می‌شوند در اثر اصطکاک و مالش با جو چنان حرارت پیدا می‌کنند که ابتدا سرخ و بعد سفید می‌شوند و این حرارت رفته رفته چنان زیاد می‌شود که اتم‌های آن را می‌سوزاند و می‌پراکند چنانکه اکثراً از سنگ‌های کوچک آسمانی (تیرهای شهاب) چیزی به زمین نمی‌رسد و آنچه از این سنگ‌ها بر زمین افتاده جز باقیماندۀ بسیار مختصری از سنگ حجیم اصلی نیست.