سوم محیط است

زنجیر سرنوشت بررسی دربارۀ حرارت و برودت

محیط نیز به حرارت بدن کمک می‌نماید. هرچند که بدن انسان طوری ساخته شده که به طور خودکار حرارت لازم با درجه لازم در آن حفظ می‌گردد، ولی اگر محیط دارای حرارت ملایم باشد فشاری برای تولید حرارت به بدن وارد نمی‌آید. برعکس اگر محیط سرد باشد فوراً بدن به عکس‌العمل می‌پردازد به این معنی که در اثر سرما شروع به لرزیدن می‌کند و این لرزش برای ایجاد حرارت اضطراری است، و یا اگر پوست در معرض سرمای شدید قرار گیرد سیخ سیخ مثل پوست مرغ می‌شود تا مسامات را در مقابل بیرون ببندد و آنها را تاحدی محفوظ دارد.

به این لحاظ است که بشر از همان دوران توحش متوجه این حقیقت شده و در هنگام روز از گرمی آفتاب و یا پناه بردن به غارها و زیرزمین و جاهای محفوظ استفاده کرده و بعداً که آتش را کشف نموده به وسیلۀ آن حرارت مورد نیاز خود را تأمین کرده است.

همین کوشش برای ایجاد محیط گرم پا به پای تمدن بشر جلو آمده و روز به روز تکمیل شده تا اینکه آتش را محصور کرده و به صورت بخاری درآورده و بخاری‌های هیزمی و ذغال سنگی و نفتی و گازی و برقی و اخیراً شوفاژ سانترال را به وجود آورده و اکنون سعی می‌کنند به طور دسته‌جمعی برای یک محله حتی یک شهر ساخته شود و شاید تمدن بشر روزی به جایی رسد که یک منطقۀ بزرگ را مصنوعاً گرم نمایند.