اثر دسته‌جمعی
گاه نیز ممکن است همین اثر به صورت دسته‌جمعی صورت گیرد و بر یک گروه، یک عده، یک جمعیت و حتی یک ملت بوزد. مثل همان نسیمی است که بر یک جنگل می‌وزد و صدها هزار درخت را تحت تأثیر درمی‌آورد. اگر شادی‌بخش و زندگی‌ساز باشد همۀ جنگل را شاداب می‌کند و اگر باد مسموم و خشک‌کننده باشد به همه لطمه می‌زند. یعنی آن اثری که به یک تک درخت می‌بخشید، در اینجا که با جمع سروکار دارد با همه انجام می‌دهد.