تغییر نحوۀ دید

زنجیر سرنوشت نشیب و فراز

وقتی که کسی با این نحوۀ دید و برداشت تربیت شد و توانست حقیقت این پستی و بلندی‌ها را بنگرد دیدش نسبت به جامعه تغییر می‌کند. اگر در سطح بالا قرار گیرد به کسانی که در طبقات زیرین به زندگی و کار مشغولند با نظر حقارت نمی‌نگرد.

به چشم عُجب و حقارت نظر به خلق مکن که دوستان خدا ممکنند در اوباش

راستی وقتی انسان فکر می‌کند که این پستی و بلندی‌ها عارضی است و در زندگی همه پیش می‌آید دیگر چه عُجب و تکبری و چه خودبینی داشته باشد.

یکی از پادشاهان سامانی در اثر کودتایی از تخت به زیر آمد و او را محبوس کردند و در زندانی تنگ و تاریک گرفتار شد. برای غذا یک قابلمه دسته‌دار روی آتش گذارده بودند. در این حال سگی که در زندان بود به بوی غذا بر سر قابلمه رفت و وقتی خواست سر در آن کند دستۀ ظرف به گردنش افتاد و به خاطر حرارت ظرف پا به فرار گذاشت.

پادشاه را خنده درگرفت. زندانبان علت خنده را پرسید. گفت: به پستی و بلندی روزگار می‌خندم که تا دیروز تجهیزات آشپزخانه‌ام را چهارصد شتر به زحمت حمل می‌کرد و امروز سگی به آسانی با خود می‌برد.