نفخ و گاز زمین
حال که نیروی عشق اتم و اعمال آنها در تعقیب یکدیگر دانسته شد می‌خواهم از علت تولید زلزله و آتشفشان بگویم. چون این امور بستگی به همین مطلب دارد.
اذا زلزلت الارض زلزالها و اخرجت الارض اثقالها (سوره زلزله آیۀ 1 و 2)
هنگامی که زمین به سخت‌ترین زلزله خود به لرزه درآید و بارهای سنگین اسرار درون خویش را از دل خاک بیرون افکند. (توجه خوانندگان را به این نکته جلب می‌کند که کلمه اثقال جمع ثقل و به معنی سنگینی است و به طوری که دانشمندان جدید کشف کرده‌اند وزن مخصوص مواد درون زمین چندین برابر بیشتر از مواد روی زمین است.)
هرگاه به طور ساده بخواهیم بدانیم، زلزله برای کره زمین حکم دل درد برای بشر دارد که پس از رفع گاز و نفخ معده درد از بین می‌رود. زمین هم تقریباً و به طور تشبیه چنین حالتی پیدا می‌کند و در اثر پدید آمدن بخاراتی در داخل آن حال گاز و دل درد پیدا می‌کند، صداهایی از آن بیرون می‌آید، تکان‌هایی می‌خورد تا وقتی که این گاز و سنگینی رفع گردد. بدیهی است که این نفخ که بشر آن را زلزله و آتشفشان می‌نامد در برابر زمین بسیار کوچک و ناچیز است و صداها و آثار آن چندان ارزشی ندارد اما در مقابل بشر که موجود کوچکی از ساکنان این زمین است بسیار مهم و ترسناک بلکه موجبات زیان و نابودی است.