کارخانه بزرگ
یک کارخانۀ بزرگ در نظر گیرید که دارای تمام لوازم و وسائل کار باشد؛ همۀ ماشین ها و چرخ های آن مرتب و منظم است.تعداد زیاد و کافی کارگر در اختیار دارد. ادارۀ کارخانه به بهترین طریق صورت می‌گیرد، مواد خام به اندازۀ کافی موجود است، قدرت کار از هر حیث برقرار و کارخانه کاملا مجهز و آماده به‌کار است. انواع محصولات مختلف را می‌توان از این کارخانه به دست آورد و احتیاج فوق‌العاده زیاد به محصولات کارخانه موجود است.
آیا می توان فرض کرد که چنین کارخانه‌ای که تمام وسائلش فراهم،تشکیلاتش منظم و وضعیتش برقرار باشد و سرمایه هم به اندازۀ کافی دارد کار نکند؟ به چه دلیل؟چرا بیکار باشد و به چه علت مورد استفاده قرار نگیرد؟
آیا می‌توان فرض کرد که کارخانه‌ای چنین مجهز و آماده به‌کار در حالی که احتیاج فوق‌العاده هم به محصولاتش موجود باشد هم چنان بیکار و بلااستفاده بماند؟
کارخانۀ عالم که از هر حیث منظم و مرتب و تمام وسائلش آماده برای کار و دارای انواع مواد خام و اقسام محصولات است و احتیاج هم برای مصرف محصولاتش موجود است علت بیکار ماندن آن چه تواند بود؟