دین و دانش
دین و دانش چنان که در جای دیگر این کتاب بیان شد، از هم جدا نیست و اصولاً نمیتوان آن ها را جدا تصور کرد، زیرا دین به معنی قبول و ایمان باطنی است و دین در واقع همان دانش راه و رسم زندگی در جهان و آمادگی در راه خداشناسی و شناختن نعمات او و سپاسگزاری از این نعمات است و اینها عین دانش است، منتهی دانشی است، که توأم با قبول و ایمان میباشد. دانش بدون دین ارزش ندارد، زیرا با قبول و پذیرفتن دل توأم نیست، روح را آرامش نمیبخشد و دین بدون دانش هم جلوهای نخواهد داشت، زیرا هرچه در دین الهی وجود دارد همانا دانش به صورت اصلی و اساسی زندگانی عملی است، و باقی دانشها هر چند که آن ها هم بالاخره از راهی به دین متصل میشوند، اما درواقع آن ها رشتههای فرعی و تخصصی هستند و تا دانش عالمی که اصل حقیقت جهان و نیروی آن و حرکات و گردش آن میباشد به وسیله حکمت دین روشن نشود، بقیه دانشها ارزشی را که باید نخواهند داشت. هر کس که بخواهد این دو را از هم جدا کند، نتیجه نخواهد گرفت و دین بدون دانش خجلتآور و دانش بدون دین بیفایده است.