نتیجه این آزادی
در نتیجه این آزادی دانش توسعه گرفت. علوم وسیع شد. بشریت فهمید که نبایستی به آنچه از ظاهر کتاب‌های دینی انجیل و تورات و غیره فهمیده می‌شود به همان اکتفا کند و تنها معلومات بشر علوم سربسته و محدود در چهاردیواری کتابخانه‌ها و دانش روحانیون مسیحی نیست. آنوقت که این دیوارها را خراب کرد و این سدها را شکست توانست پیش رود، آن قدر پیش رود که در مدت کمتر از دویست سال به قدر چندین هزار سال در راه دانش ترکتازی نماید و به سرعت جلو براند چنان که به وضع امروز رسیده است.