روشنیهایی درباره رشد
حال میخواهم به زبان سادهتری بگویم که وضعیت رشد و نمو انسان و نبات و حیوان به غیر از هوایی که به وجود آن پی بردهاید چیست. جز هوا عوامل بسیاری شاید میلیاردها اتم مانند در حیات دخالت میکنند تا یک نفر انسان یا یک حیوان یا یک درخت به زندگی خویش ادامه دهند، به این معنی که هرگاه هستهای را به زمین گذارید، یا طفلی را در محوطهای قرار دهید و هوای کافی به آن ها برسانید اما جلو نور آفتاب و نیروی حرارت و کالری و تشعشعات جوی را بگیرید و مانع از رسیدن به آن ها شوید، نه این هسته میتواند نمو کند و درخت شود و نه این طفل میتواند رشد کند و به زندگانی خود ادامه دهد.
با آن که آن طفل دارای خون وکالبد است و شما هم از هوا به قدر کافی به او دادهاید، نتوانست بدون آن عوامل، حیات داشته باشد. لذا روشن گردید که در جو علاوه بر آن چیزهایی که شما میبینید و تشخیص داده شده، عوامل و عوالم دیگری هم هست که باعث رشد و زندگی بشر و کره زمین و حیوانات و نباتات میگردد. بنابراین روشن شد که ماده به تنهایی نبود یعنی تنها آن مادهای که منظور شما است و آن را بررسی کردهاید باعث حیات نیست.