مشقت بشر
ما افراد بشر را از دریای بی‌پایان هستی به این دنیا آورده‌اند بدون این که خود بخواهیم و بدون این که خود بدانیم. مشقت‌هایی ظاهری در سر راه زندگی همۀ ما وجود دارد که در باطن مشقت نیست و همۀ اینها دارای حکمت و علت است و عبث نمی‌باشد بلکه انگیزه ترقی و پیشرفت است. امر پروردگار است. مثل یک ماهی قرمز که بیاوریم و در شیشه محبوس سازیم. او فلسفۀ این کار را نمی‌داند ولی ما که چنین عملی می‌کنیم می‌دانیم.
اما نکته در اینجاست: ما که در دنیا هستیم و با مشقت و گرفتاری به سر می‌بریم نبایستی سعی کنیم برای افراد نوع خود مشقت درست کنیم و فشار و قید بسازیم.
هر مرام و مذهب و فلسفه‌ای که فشار و مشقت را بر بشر تجویز کند صحیح نیست. مذهب اسلام هم همین طور است چنان که بانی آن فرمود: بعثت علی شریعه سهله سمحه: من بر یک دین آسان مبعوث شدم.