آیین درست ندارد
کسانی که از فیض دیانت دورند بر دو دسته تقسیم میشوند: یکی آن هایی که بیسوادند، درست متوجه نیستند و معلوماتی ندارند تا حقایق دین را بفهمند، هرکس هرچه به آن ها گفت کورکورانه قبول میکنند. کسی که دانش نداشته باشد آیین درست هم ندارد زیرا دیانت خود را از روی عقل و با اراده و تفکر کسب نکرده و این نوع دیانت متزلزل است و چنین شخصی دائماً چشم و گوشش متوجه دیگران است که آن ها چه میگویند و چه راهی به او نشان میدهند. به این لحاظ در جستجوی راه سرگردان است1. و هر روز به کسی چشم میدوزند. این است که این گونه اشخاص به قول حضرت مولای متّقیان علی علیهالسّلام، همج الرعاء یعنی مانند مگسهای تابستان هستند که دستهجمعی در یک طرف مشغول پروازند و به محض این که بادی از یک طرف بوزد آن ها را به طرف دیگر میبرد و همین که باد از سوی مخالف وزید آن ها نیز تغییرجهت میدهند.
در کتاب دهاماپادا آیین بودا میگوید: «مردی که چیزی نیاموخته مانند یک گاو نر پروار میشود گوشتش به چاقی میگراید لیکن دانشش راه افزایش نمیگیرد.»
در کتاب شوکینک آیین کنفوسیوس میگوید: «مرد عاقل اگر تفکر نکند به حماقت گراید و مرد نادان به وسیله تفکر به راه عقل نزدیک گردد.»
پانویس ها
- مذبذبین بین ذلک لا الی هؤلاء ولا الی هؤلاء: سرگردان بین اینها نه از این طرف است و نه از آن طرف. (نسا، 143)