تحیر در موجودات

گلهای راهنمایی جلد دوم خدا و آفرینش

تکاپوی حقیقت مرا سخت دچار تحیر و التهاب ساخته و وجودم را غرق در تفکر نموده است. ای آفرینندۀ بزرگ، چون به جهان می‌نگرم آن را مملو از موجودات و اشیا می‌بینم. این کرات با عظمت و سحابی‌های بزرگ که هر کدام هزاران و میلیون‌ها جهان را تشکیل می‌دهند و هر فلکی پر از مخلوقات و عوامل و اشیا گوناگون است همگی این صورت‌ها و اشکال و ظواهر و جلوه‌ها مظاهری هستند که بنا به اقتضای آفرینش به وجود آمده که نقشی را انجام دهند و به پایان برسانند و به شکل دیگر درآیند. خمیره‌ای که این اشکال و نقوش از آن هست می‌شود ( که اتم و عناصر است ) کدام است؟ جز این خمیره و اشکال مگر چیز دیگری هم هست و این اشکال مگر از خمیره جداست؟ پلاستیکی که به صورت‌های گوناگون درآورده می‌شود صورتش با اصل خمیرۀ پلاستیکی یکی است و از هم جدا نیست. پس حقیقت واحد است هرچند بشر آن را با الفاظ گوناگون هیولا و صورت نامیده است.