229- پس فرق مادیون و موحدین چیست؟

و اما فرق قائلین به توحید و مادیون این است که مادیون طبیعت را بدون شعور می دانند و موحـدین آن را ذیشعور می شمرند و نام آن را هر چه بگذارند خواه خـدا، خواه طبیعت فـرق نمی کند اسم است ولی طبیعت صاحب شعور و ادراک است چون در این عالم چیزی نیست که شعور نداشته باشد. هر چیزبه اندازه خودش دارای شعور است حیوانات هم شعور دارند و فرار آنها از خطر و دفاع آنها و کوشش آنها برای ادامه حیات حاکی از شعور است. نبات هم شعور دارد. همه چیز شعور دارد. مثلاً کره زمین تا شعور نداشته باشد نمی تواند گیاهان را پرورش دهد. پس حیوان و نبات و جماد و سنگ و خاک هر یک به قدر خود شعور دارند و در طبیعت چیز بی شعوری نیست.

عزیز چگونه ممکن است طبیعت بی شعور باشد؟¹

• دیدگاه ها