33- تقسیم بندی کلی
برای فهم آن را به دو قسمت نسبی و قراردادی بشر ١ و ٢تقسیم می‌کنیم: دسته اول هفت حس است که آنان را حواس آشکار نامیم و دسته دوم ١٤حس است و آنها را حواس پنهان خوانیم، حواس آشکار آن است که آلت خارجی آن ظاهر باشد و با چشم دیده شود. حواس پنهان آن است که آلت آن را با چشم نتوان دیدن.
البته مشاهده آلت حواس پنهان نیز میسر است به این طریق که مغز را جراحی کرده و محل آن را پیدا می‌کنند. همانطور که در یک گیاه برگ و گل و ساقه ظاهراً پیدا است و ریشه را هم می‌توان پس از برطرف کردن خاک پیدا کرد و دید آلت حواس آشکار و پنهان نیز قابل رویت و تماشا است.
تقسیم‌بندی حواس به آشکار و پنهان دلیل بر این نیست که حواس آشکار قسمت پنهان و حواس پنهان قسمت آشکار نداشته باشد. حواس آشکار چنانکه بیان شد علاوه بر آن آلات ظاهری که دیده می‌شود در مغز بلکه در تمام اعصاب نیز محل و آلت بخصوص دارند که به وسیله آنها انسان حس را درک می‌کند. برعکس حواس پنهان قسمت آشکاری دارند و آن همانا اعمال ظاهری است که از آن حواس به ظهور می‌رسد.