اثر تمرین

زنجیر سرنوشت بررسی در روحیۀ برخی اشخاص

وقتی انسان دربارۀ این اصل اخلاقی، بلکه بهتر بگویم این اصل اجتماعی و حیاتی تمرین کرد نه این است که جلو سرنوشت را می‌گیرد و اگر بناست برای او فرح یا غمی پدید آید می‌تواند مانع ایجاد آن شود بلکه منظور آن است که انسان شاهد انجام سرنوشت باشد ولی با متانت و خونسردی، یعنی تسلیم باشد و سرنوشت خود را قبول‌دارنده باشد.

برای مثال می‌گویم. یک خانواده مرکب از یک مرد و یک بانو و چند طفل برای دیدن نمایشی هیجان‌انگیز مثلاً تماشای سیرک می‌روند. سرنوشت همۀ آنها این است که این جریان را ببینند و هیچ تخلفی از سرنوشت آنها که دیدن این نمایش است به عمل نیامده. اما رفتار هر یک از آنها در قبال این منظره متفاوت است و تلقی که از شهود این جریان می‌کنند اختلاف دارد.