عناصر چهارگانه قدما

دینامیسم آفرینش بیان دوم - نظری اجمالی به مطالب کتاب

این همان مطلبی است که قدما تا حدی متوجه شده و فکر می‌کردند که در اثر دست به هم دادن چهار عنصر مخالف سرکش خاک و باد و آب و آتش سازگاری و انسجام وجود پدید می‌آید و تا چند روز که با هم خوش هستند و اتحاد دارند برقرار و پایدار است و هر وقت یکی از آنها غالب گردد جان شیرین از قالب به در می‌آید.

 آنها تا حدودی پی به ترکیب موزون عناصر برده بودند ولی عناصر را چهار چیز نامبرده می‌دانستند در حالی که نه تنها عناصر منحصر به آنها نیست بلکه اصولا خاک خود ترکیبی از همه عناصر موجود و هوا (باد) هم ترکیبی از عناصر و آب نیز ترکیب عناصر و آتش نیز به هم پیوستن برخی عناصر با یکدیگر است. منظور این بود که قدما نیز تا حدی متوجه اتحاد عناصر به اندازه معلومات زمان خود شده بودند.