نمو و رشد چیست؟
در کتاب مکانیسم آفرینش این طور گفته شد که روح رشد ندارد و این جسم است که رشد پیدا میکند و روح به هر اندازه که جسم رشد و استعداد یافت با آن عمل مینماید. از طرف دیگر دانستهایم که تمام موجودات جهان اعم از گیاه و حیوان و جماد روح دارند. اینک میپرسم چه چیزی باعث رشد و نمو گیاه و حیوان و غیره میشود؟ از کجا رشد مییابد، چه کسی آنها را نمو میدهد؟ کدام قدرتی است که بر حجم و رشدشان میافزاید تا بزرگ و رشید میشوند، کدام نیروئی است که به قول علمای طبیعی بر سلولها و ذرات اجسام اضافه میکند؟ کی است که این سلولها را به او میافزاید، چه عاملی است که چنین رشدی در آنها پدید میآورد؟ همانا روح است که این کار را انجام میدهد و این عمل به علت هدفی است که روح برای طی سیر خود سعی دارد آلت و وسیلۀ کار خودش را توسعه دهد.
پس به طرف خود فشار وارد میآورد، آن را رشد و نمو میدهد. برای فهمیدن این مطلب به یک بوته گندم یا یک بچه حیوان یا نطفه انسان که کمکم بزرگ و رشید میشوند دقت کنید تا سر آن بر شما واضحتر شود. هرگاه دانشمندان در این موضوع دقت کنند کلید حقیقتی را که قرن ها آنان را دچار حیرت کرده بود خواهند یافت و به رمز نمو موجودات جهان پیخواهند برد. موضوع قوۀ جاذبه نیز همین است. روحی است که از قدرت منشعب شده میخواهد به هر قیمت شده به سوی همان منبع قدرت باز گردد. اصل جاذبهای که در عالم حکم فرما است منشأش همین مطلب است.
اینجا برای توضیح مطلب میگویم که روح در عین اینکه مشتاق بازگشت به منبع اصلی است چون وظیفهای به او سپرده شده که ناچار به انجام آن است نمیتواند آن را ناقص و مهمل گذارده و با وجود تمام عشقی که به سیر به سوی منظور دارد از انجام این تکلیف سر باز زند. بنابراین دو نیرو که ظاهراً متضاد است در او حکمفرما است یکی نیروی انجام وظیفه و دیگر عشق شدید بازگشت به مبدأ ـ و روح هر دو را انجام میدهد.