پیشرفت دانش
نظری به سیر پیشرفت‌های مادی کنیم. یک رشته را به طور مثال در نظر می‌گیریم: مسأله حمل و نقل. زمانی بود که انسان فقط از چارپایان استفاده می‌کرد و بعد چون هنوز چرخ را اختراع نکرده بود اطاقک‌هایی به صورت تخت روان یا کجاوه بر پشت حیوانات می‌نهاد و بعد که چرخ اختراع شد، گاری و ارابه و کالسکه به تدریج تکمیل گردید و تا دویست سال قبل این سیر همچنان ادامه داشت و روز به روز بر شکل و زیبایی و راحتی این وسایل حیوانی می‌افزود، تا اینکه نیروی بخار کشف گردید و با آن لکوموتیو ساختند و قطار به راه انداختند و بعداً اتومبیل و موتوسیکلت روی کار آمد و کشتی در دریا با نیروی بخارحرکت کرد و بعداً نیروی برق در وسایل حرکتی به کار افتاد و ترن‌های برقی ساختند و طیاره اختراع شد تا امروز که از جت‌های با سرعت مافوق صوت هم گذشته‌اند و عهد موشک و آپولو و قمر فضایی رسیده است.